17 қаңтар – 28 ақпан аралығындағы қорытындылар

• 17–21 қаңтар

Республикалық адвокаттар алқасы Жоғары Сот Кеңесімен және Сот төрелігі академиясымен бірлесіп адвокаттарға арналған ZOOM-да бірқатар онлайн-кездесулер өткізді.

Іс-шараның мақсаты – адвокаттарды судьялық қызмет мүмкіндіктерімен таныстыру және осы бағытқа тарту.

Кездесулерге Жоғарғы Сот Кеңесінің мүшелері Олеся Цай, Сапар Амиртаев, Аскербек Жакулин, Женисбек Мирзалиев, Алтын Айтуарова қатысты, сонымен қатар Академия өкілдері Руслан Султанов және Ержан Егембердиев.

Қазақстанның барлық өңірлерінен және Республикалық маңызы бар қалалардан келген адвокаттар сұрақтар қоюға және сарапшылардан толық жауаптар алуға мүмкіндік алды.

• 29 қаңтар

РАА Ғылыми-консультативтік кеңесі «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне әкімшілік әділет саласын жетілдіру және кеңейту мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы»

Заң жобасы бойынша салыстырмалы кестені бекітті.

Әкімшілік рәсімдік-процестік кодексіне (ӘРПК) өзгерістер бойынша РАА ұстанымы:
РАА Бас прокурордың және оның орынбасарларының наразылығы бойынша, оның ішінде апелляциядан өтпеген істер бойынша сот актілерін кассациялық қайта қарауға шектеулерді жоюды қолдайды.

Мұндай наразылықтарға тыйым салу Конституцияға қайшы келеді және сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін арттырады.
Прокурорлық қадағалау азаматтар мен заңды тұлғалардың құқықтарын қорғауға ықпал етеді, сондай-ақ тежеу мен тепе-теңдік жүйесінің теңдігін сақтайды.
ӘРПК-нің 169-бабының 6-бөлімін алып тастау кассациялық шағымдану мүмкіндігін кеңейтеді.

• 6 ақпан

РАА Ғылыми-консультативтік кеңесі келесі ұстанымдарды бекітті:

Адвокаттардың кәсіби шегерімдері. 2025 жылдан бастап шегерімдер тәртібі туралы заңнамадағы алдағы өзгерістерге байланысты ұстаным алдын ала сипатта болады және түзетулер күшіне енгеннен кейін түзетілетін болады. 

Шартты түрде мерзімінен бұрын босату және жазаның неғұрлым жеңіл түріне ауыстыру туралы қылмыстық заңнама нормаларын қолдану (ҚР Бас прокуратурасының сұрауы бойынша). Ғылыми-консультативтік кеңесі әділ және объективті тәсілге баса назар аудара отырып, шартты түрде мерзімінен бұрын босату және жазаны неғұрлым жеңіл түріне ауыстыру институттарын реформалау қажеттігін атап өтті.

Соттарды мамандандыру және оларды біріктіру

РАА Ғылыми-консультативтік кеңесі ҚР Сот әкімшілігінің өтінішін қарады және мамандандырылған соттардың одан әрі дамуын қолдады.

✅ Зияткерлік меншік және IT-даулар бойынша Соттар
РАА оларды құру құқықтық қорғаудың тиімділігін арттыру, инновацияларды ынталандыру және сот жүйесіне деген сенімді нығайту үшін қажет деп санайды.

✅ Еңбек мәселелері жөніндегі соттар
Ұстанымда оларды құрудың орындылығы туралы мәселе егжей тегжейлі қарастырылған.

✅ Тергеу-пенитенциарлық соттар
РАА ҚПК, ҚК және ҚАК-не олардың тиімді жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін өзгерістер енгізуді ұсынды.

✅ Табиғи-ресурстық бағыттағы соттар
Олардың мамандануы әділеттілікті қамтамасыз етуге, сот практикасының сапасын арттыруға және қоғамның тұрақты дамуына ықпал етуге көмектеседі.

Сонымен қатар, РАА назар аударуды қажет ететін негізгі факторларды көрсете отырып, жергілікті соттарды біріктіру идеясын қолдады. Толығырақ-ресми позицияда.

• 7 ақпан

РАА төрағасы Айдын Бикебаев Qazaqstan телеарнасына мемлекет кепілдік берген заң көмегін көрсететін адвокаттардың алдында тұрған проблемалар туралы түсініктеме берді (МКБЗК).

Негізгі мәселелердің ішінде ол мыналарды атап өтті:
⚖️ адвокаттардың еңбекақысын уақтылы төлемеу;
⚖️ олардың қызметтеріне төмен тарифтер;
⚖️ сотталушының келісімінсіз қосымша қорғаушыларды тағайындау.

РАА адвокаттардың кәсіби құқықтарын қорғау және МКБЗК сапасын арттыру үшін жүйелі шешімдермен жұмыс істеуді жалғастыруда.

• 12 ақпанда РАА Ғылыми-консультативтік кеңесі «Соттардың мұрагерлік туралы заңнаманы қолдануының кейбір мәселелері туралы»

Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2009 жылғы 29 маусымдағы № 5 нормативтік қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы жобаға ұстанымды бекітті (қосымша).

• 12 ақпанда РАА Ғылыми-консультативтік кеңесі мына жобалар бойынша ұстанымдарды бекітті:

1) «Қылмыстық істерді кассациялық тәртіппен қарауды регламенттейтін заңнаманы қолдану туралы» Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2022 жылғы 10 наурыздағы № 2 нормативтік қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы»;

2) «Қазақстан Республикасында сот билігі туралы заңнаманы қолданудың кейбір мәселелері туралы» Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 1998 жылғы 14 мамырдағы № 1 нормативтік қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы».

14 және 17 ақпанда РАА өкілдері, оның ішінде төрағаның орынбасары Игорь ВРАНЧЕВ пен РАА бас маманы-заңгер Санжар Айткулов ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты Айтуар Кошмамбетовпен бірлесіп, ҚК, ҚПК бойынша заң жобасын талқылауға қатысты.

18 ақпанда РАА Ғылыми-консультативтік кеңесі «Қылмыстық-атқару жүйесінің мекемелеріне бару қағидаларын бекіту туралы» ҚР ІІМ ҚАЖК жобасына ұстанымын бекітті (көрсетілген Қағидаларға өзгерістер мен толықтырулар салыстырмалы кесте түрінде ұсынылды).

• 20 ақпан

РАА төрағасы Айдын Бикебаев «Атамекен» ҰКП Кәсіпкерлердің құқықтарын қорғау және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл кеңесінің отырысына қатысты

Күн тәртібінде "Еңбек "РМК-мен азаматтық-құқықтық қатынастарда кәсіпкерлердің құқықтарын сақтау туралы" мәселе талқыланды.

• 21 ақпан

РАА төрағасы Айдын Бикебаев ҚР Парламенті Мәжілісінің Заңнама және сот-құқықтық жүйесі комитетінің көшпелі отырысына қатысты

Отырыс тақырыбы — парламенттік тыңдауларға дайындық шеңберінде нормативтік құқықтық актілер мәтінінің сапасын қамтамасыз ету.

РАА заңнаманы және құқық қолдану практикасын жетілдіруді дәйекті түрде қолдайды.

РАА өкілдерінің ҚР Парламенті Мәжілісінің депутатымен кездесуі

РАА төрағасы Айдын Бикебаев және Астана қаласы Адвокаттар алқасының адвокаты, РАА Төралқасының мүшесі Сәуле Акатова депутат Айтуар Кошмамбетовпен адвокаттық қызметке қатысты салықтық түзетулер мәселелерін талқылады.

РАА-ның Әділет министрлігінің ведомствоаралық жұмыс тобының отырысына қатысуы

РАА төрағасының орынбасары Игорь Вранчев пен РАА өкілі Санжар Айткулов қылмыстық және қылмыстық процестік заңнаманы жетілдіруге арналған Әділет министрлігінің ведомствоаралық жұмыс тобының отырысына қатысты.

• 25 ақпан

РАА төрағасы Айдын Бикебаев пен РАА атқарушы директоры Айнаш Кудабаева Әділет Вице-министрі Ботагоз Жақселековамен кездесті.

Адвокаттық қызметті жетілдіруге бағытталған салалық заңға түзетулер талқыланды.

• 27 ақпан

РАА төрағасы Айдын Бикебаев пен РАА ҒКК төрағасы Сергей Сизинцев заң консультанттары қызметінің реттеушілік әсерін талдау бойынша ҚР Әділет министрлігінің жұмыс тобының отырысына қатысты.

РАА 1-баламаға қолдау білдірді, онда кәсіби сот өкілдігін тек адвокаттар жүзеге асырады және халықаралық стандарттар мен басқа елдердің тәжірибесіне сілтеме жасай отырып, осындай модельдің пайдасына дәлелдер келтірді.

• 28 ақпанда онлайн-форматта Адвокаттар алқаларының Республикалық конференциясы өтті. Делегаттар есептерді бекітті, РАА органдарының жаңа мүшелерін сайлады және адвокатураның негізгі мәселелері бойынша қарар қабылдады.

Конференция қорытындысы:
✅ РАА Төралқасының, Ревизиялық және Тәртіптік комиссияларының 2024 жылғы есептері, сондай-ақ 2025 жылға арналған шығыстар сметасы бекітілді.
✅ Адвокаттар мен отставкадағы судьяларды қоса алғанда, Адвокатураның тәртіптік комиссиясының жаңа құрамы сайланды.
✅ Абдулин Бауржан Абатович бастаған жаңа Ревизиялық комиссиясы құрылды.

Толығырақ:АДВОКАТТАР АЛҚАЛАРЫНЫҢ РЕСПУБЛИКАЛЫҚ КОНФЕРЕНЦИЯСЫ: ҚОРЫТЫНДЫЛАР ЖӘНЕ ШЕШІМДЕР

Конференция қарары қабылданды:
⚖ Делегаттар адвокаттардың сенім білдірушілердің мүддесі үшін ақпарат сұрау құқығын шектейтін түзетулерге алаңдаушылық білдірді және оларды алып тастауды жақтады.
⚖ Әділет министрлігінің адвокатураны реттеудегі өкілеттіктерін кеңейтуге жол берілмейтіндігі атап өтілді, бұл оның тәуелсіздігіне қауіп төндіреді.
⚖ ӘҚБтК-дегі заң консультанттарына қорғаушы ретінде әрекет ету құқығын беретін өзгерістердің қайшылықтары атап өтілді, – мәселені Конституциялық сотқа жіберу ұсынылды.
⚖ Азаматтарға заң көмегі жүйесін дамыту жөніндегі мемлекеттік бағдарламаны әзірлеу қажеттілігі көтерілді.

Толығырақ: Адвокаттар алқаларының Республикалық конференциясының делегаттарының 2025 жылғы 28 ақпандағы ҚАРАРЫ

• 28 ақпан

РАА өкілдері «Қазақстандағы сот төрелігі жүйесінің тиімділігін арттыру» атты халықаралық дөңгелек үстелге қатысты

Ұйымдастырушылар: Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты, Астанадағы ЕҚЫҰ бағдарламалар кеңсесі.

Дөңгелек үстел мемлекеттік органдардың, сот жүйесінің, халықаралық ұйымдардың және академиялық қоғамдастықтың өкілдерін сот әкімшілігін жаңғырту, тәртіптік рәсімдер мен судьяларды оқыту бағдарламаларын жетілдіру мәселелерін талқылау үшін жинады.

Талқалауға РАА-дан қатысқандар: Айдын Бикебаев, Аманжол Мухамедьяров, Сергей Сизинцев.