1 наурыз – 1 сәуір аралығындағы қорытындылары

4 наурыз

РАА Ғылыми-консультативтік кеңесі

– «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне әкімшілік Әділет саласын жетілдіру және кеңейту мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Заңының жобасы бойынша қосымша кестеге РАА Салыстырмалы кестесі бойынша позициясын бекітті.

Атап айтқанда, Әділет министрлігіне Адвокаттық қызмет және заң көмегі мәселелері бойынша нормативтік-құқықтық актілерді әзірлеу және бекіту бойынша өкілеттіктер беретін бейінді Заңның 23-бабына түзету қолдау таппады. Бұл жайт адвокатураның тәуелсіздік принципін бұзады. Уәкілетті органға адвокаттық қызметке реттеуші ықпал ету өкілеттіктерін беру тікелей мүдделер қақтығысын тудырады: адвокаттар азаматтарды мемлекеттік және құқық қорғау органдарымен дауларда қорғауы керек, бірақ өздері ведомстволық реттеу арқылы атқарушы органдарға бағынады.

Сондай-ақ, адвокаттың өз клиентіне қатысты мәліметтерді алу үшін одан жеке келісім алуы туралы түзету (Заңның 33-бабы 3-тармағының жаңа 2-1-тармақшасы)  мүлдем қолайсыз болып көрінеді. Өз клиенттеріне қатысты ақпарат алу үшін адвокаттық сұрау мүлдем қажет емес - сенімхат пен қорғау (өкілдік) туралы хабарламаның болуы жеткілікті.

6 наурыз

РАА өкілдері, оның ішінде төрағаның орынбасары Игорь ВРАНЧЕВ, ғылыми-консультативтік кеңестің мүшесі Әлия Илкенова және РАА бас маман-заңгері Санжар Айтқұлов ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты Айтуар Кошмамбетовпен бірлесіп, Парламент Мәжілісінде ҚК, ҚПК және Қылмыстық атқару кодексін жетілдіру мәселелері жөніндегі жұмыс тобының отырыстарына қатысты.

Отырыста ҚР ҚК-нің 423 және ҚІЖК-нің 201-баптарына сотқа дейінгі тергеп-тексеру деректерін жария етуге қатысты өзгерістер мен толықтырулар енгізу жөніндегі ұсыныстары талқыланды.

Республикалық адвокаттар алқасы «сотқа дейінгі іс жүргізу немесе жабық сот талқылауы деректерін жария ету» 423-бабына өзгерістер мен толықтырулар енгізуді ұсынады.

Қазіргі редакцияда:

«Егер сотқа дейінгі іс жүргізу деректері прокурордың келісімінсіз жария етілсе, оларды жария етуге жол берілмейтіні туралы Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген тәртіппен ескертілген адамның не олар сеніп тапсырылған немесе қызметі, жұмысы бойынша не Қазақстан Республикасының Заңында көзделген өзге де негіздер бойынша белгілі болған адамның сотқа дейінгі іс жүргізу немесе жабық сот талқылауы деректерін, сондай-ақ жабық сот талқылауы деректерін жария етуі судьяның келісімінсіз іс жүргізу –

            екі мың айлық есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде айыппұл салуға не сол мөлшерде түзеу жұмыстарына не алты жүз сағатқа дейінгі мерзімге қоғамдық жұмыстарға тартуға не екі жылға дейінгі мерзімге бас бостандығын шектеуге не сол мерзімге бас бостандығынан айыруға жазаланады.

РАА сол баптан «жұмыс не Қазақстан Республикасының Заңында көзделген өзге де негіздер бойынша» деген тұжырымды алып тастауды және оны нақтылаумен «және істі тергеуге немесе сот талқылауына кедергі келтіруге немесе азаматтардың немесе заңды тұлғалардың құқықтарының бұзылуына әкеп соқтырды», деп толықтыруды ұсынады.

Осылайша, баптың ұсынылған редакциясы келесідей:

«Егер сотқа дейінгі іс жүргізу деректері прокурордың келісімінсіз, сондай-ақ судьяның келісімінсіз жария етілсе және тергеп-тексеруге кедергі келтірсе, Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген тәртіппен оларды жария етуге жол берілмейтіндігі туралы ескертілген адамның не олар сеніп тапсырылған немесе қызметі бойынша белгілі болған адамның сотқа дейінгі іс жүргізу немесе жабық сот талқылауы деректерін жария етуі немесе істі сот талқылауына немесе азаматтардың немесе заңды тұлғалардың құқықтарын бұзуға –

екі мың айлық есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде айыппұл салуға не сол мөлшерде түзеу жұмыстарына не алты жүз сағатқа дейінгі мерзімге қоғамдық жұмыстарға тартуға не екі жылға дейінгі мерзімге бас бостандығын шектеуге не сол мерзімге бас бостандығынан айыруға жазаланады».

ҚР ҚК-нің 423-бабының жаңа редакциясы қылмыс субъектілерінің тізбесін «сотқа дейінгі іс жүргізу деректері қызметі, жұмысы не Қазақстан Республикасының Заңында көзделген өзге де негіздер бойынша сеніп тапсырылған немесе белгілі болған адамды» қамти отырып кеңейтті деп санайды. Аталған тұжырымдаманы адвокатқа қолдану заңсыз болып табылады, өйткені адвокаттың ерекше жария-құқықтық мәртебесі бар және оның өкілеттіктері ҚІЖК және «Адвокаттық қызмет және заң көмегі туралы» Заңмен реттеледі.

Қылмыстық кодекстің 423-бабы бойынша адвокаттарды қылмыстық жауапкершілікке тарту олардың кәсіби тәуелсіздігін шектейді және сенім білдірушінің қорғау құқығын бұзады.

Адвокаттың өз қорғаушысының мүдделерін қорғау жөніндегі белсенді позициясы, оның кінәсіздігі және сотқа дейінгі іс жүргізу барысында жол берілген заң мен адам құқықтарының бұзылуы туралы жария мәлімдемелерді қоса алғанда, адвокаттың кінәсіне салынбайды және оны қылмыстық қудалауға негіз бола алмайды.

13 наурыз

РАА Ғылыми-консультативтік кеңесі Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігі мен Республикалық адвокаттар алқасы арасындағы Ынтымақтастық туралы меморандумға салыстырмалы кесте бойынша позицияны бекітті. ҚР ұсыныстары ҚР ІІМ-ге жолданды.

14 наурыз

Адвокатураның тәртіптік комиссиясының (бұдан әрі - ТК) отырысы өтті, оның барысында комиссия:

- Маңғыстау облысы адвокаттар алқасы ТК шешіміне шағымды қанағаттандырып, бұрын қабылданған шешімнің күшін жойды;

- Маңғыстау облысы адвокаттар алқасы ТК шешіміне П. шағымын қанағаттандырып, бұрын қабылданған шешімнің күшін жойды;

- Жамбыл облыстық адвокаттар алқасы ТК шешіміне Р. шағымын қанағаттандырусыз қалдырды.

14 наурыз

РАА төрағасы Айдын Бикебаев Бәсекелестікті қорғау агенттігі Қоғамдық кеңесінің отырысына қатысты.

17 наурыз

РАА Президиумы шешім қабылдады:

– Қостанай қаласының тергеу изоляторына барған кезде адвокаттар В. В. Кривоносов пен Д. А. Байсеитовтың кәсіби құқықтарын бұзу фактісі бойынша ҚР құзыретті органдарға жолдауының жобасы бекітілсін;

– ағымдағы нұсқада адвокатураның жай-күйі және 2024 жылы азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғау жөніндегі адвокаттардың қызметі туралы Ұлттық баяндаманың жобасы бекітілсін;

– Алматы қалалық адвокаттар алқасын тағылымдама және біліктілікті арттыру орталығын адвокаттардың біліктілігін арттыру жөніндегі қызметті жүзеге асыруға құқығы бар орталық ретінде аккредиттеу;

– ҚР ІІМ мен РАА арасындағы Меморандум жобасын қабылдап, ҚР ІІМ-не жіберсін. Қосымша ұсыныстар алу үшін ІІМ мен ҚР арасындағы Меморандум жобасын аумақтық адвокаттар алқасына жіберу;

– 2024 жылдың 2-жартыжылдығы үшін Республикалық адвокаттар алқасының ТК  мүшелеріне сыйақы төлеуді мынадай мөлшерде барлық міндетті төлемдерді ескере отырып мақұлдау;

– Рашид Бекитұлы Евниев өз еркімен ҚР Ғылыми-консультативтік кеңесінің құрамынан шығарылсын;

– Алматы қалалық адвокаттар алқасының адвокаты Дархан Мейрамұлы Дүйсембеков ҚР Ғылыми-консультативтік кеңесінің құрамына енгізілсін.

Отырыс барысында адвокаттарға қатысты бірқатар шағым қаралды, олар бойынша «Адвокаттық қызмет және заң көмегі туралы» ҚР Заңына сәйкес шешім шығарылды.

17 наурыз

РАА Ғылыми-консультативтік кеңесінің төрағасы Сергей Сизинцев «Қазақстан Республикасының Салық кодексі», «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» мәселелер бойынша ҚР Мәжілісіндегі жұмыс тобының отырысына қатысты.

19 наурыз

РАА төрағасы Айдын Бикебаев «Атамекен» ҚР ҰКП Кәсіпкерлердің құқығын қорғау және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл кеңесінің отырысына қатысты.

Отырыста «Реал» ЖШС-нің жер қатынастары саласындағы кәсіпкерлердің құқықтарын сақтауға қатысты өтініші қаралды. Солтүстік Қазақстан облысы Кәсіпкерлер палатасы директорының орынбасары Ж. А. Қазиев баяндама жасады.

28 наурыз

РАА төрағасының орынбасары Игорь Вранчев «қылмыстық істерді кассациялық тәртіппен қарауды регламенттейтін заңнаманы қолдану туралы» ҚР Жоғарғы Сотының нормативтік қаулысының жобасы бойынша Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының жанындағы Ғылыми-консультативтік кеңестің отырысына қатысты.

28 наурыз

РАА төрағасы Айдын Бикебаев Кеңсе басшысы-бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігінің төрағасы Марат Омаровтың төрағалығымен өткен Жекешелендіру жөніндегі Ұлттық кеңсенің тоғызыншы отырысына қатысты. Отырыс цифрлық Үкімет Кеңсесінің бірыңғай ахуалдық орталығында өтті.

1 наурыз бен 28 наурыз аралығында РАА-да 120 хат пен 56 шағым өңделді, сондай-ақ адвокаттармен, депутаттармен, мемлекеттік органдардың өкілдерімен, Бас прокуратура мен Конституциялық Соттың басшыларымен кездесулер өткізілді.