ЖЕКЕ ҚАУЛЫ — ҮКІМ ЕМЕС: СОТ АДВОКАТ ТОЛЫМҒОЖИНОВТІ ЛИЦЕНЗИЯДАН АЙЫРУДАН БАС ТАРТТЫ

2025 жылғы 14 мамырда Семей қаласында Абай облысының Әділет департаментінің бастамасымен Абай облысының адвокаттар алқасының адвокаты — Серікжан Толымғожиновке қатысты іс бойынша сот талқылауы аяқталды. Сот оны адвокаттық қызметпен айналысуға лицензиясынан айыру туралы талапты қанағаттандырудан бас тартты.
Талап қою үшін соттың жеке қаулысы негіз болды, онда күдіктінің мүддесін қорғаған адвокат С.К. Толымғожинов баянаты бойынша сотқа дейінгі тергеп-тексеру басталған жедел қызметкермен туыстық қатынастарда тұрғаны көрсетілген. Сот бұған ҚР ҚІЖК-нің 94-бабын бұзуды қарады және тиісті шаралар қабылдау үшін қаулыны адвокаттар алқасына жолдады.
Сонымен қатар, осы жеке қаулы негізінде қозғалған тәртіптік іс жүргізудің ешқайсысы өрескел немесе бірнеше рет бұзушылықтың бар екенін растаған жоқ. Абай облысының адвокаттар алқасы да, ҚР Тәртіптік комиссиясы да мән-жайларды мұқият қарап, тәртіптік іс жүргізуді тоқтату туралы шешім қабылдады.
Сот талқылауының негізгі сәті оның барысында дәлелденді: адвокатпен туысқан жедел қызметкер тергеу тобының құрамына кірмеді және сотқа дейінгі тергеуге қатыспады. Сонымен қатар, қылмыстық іс бойынша заңды күшіне енген сот актілерінде процеске қатысушылардың құқықтары бұзылмағаны анықталды.
Сот тараптардың дәлелдерін қарап, адвокат С.К. Толымғожиновтің әрекеттерінде оның лицензиясынан айыруға негіз жоқ деген қорытындыға келді. Ең бастысы, сот соттардың жеке қаулыларының адвокаттың тәртіптік немесе басқа да заңды жауапкершілігін автоматты түрде — тиісті талқылаусыз, кінәні анықтамай-ақ қоюға жол берілмейтінін растады.
РАА мамандары жеке қаулы сот ісін жүргізудің бір түрі екенін, бірақ өзін кінәнің дәлелі ретінде қарастыруға болмайтынын атап өту маңызды деп санайды. Мұндай актілерді адвокатты лицензиядан айыру үшін дербес негіз ретінде пайдалану қисынды емес болып көрінеді және құқықтық сенімділік пен кәсіби Тәуелсіздік кепілдігі қағидаттарына сәйкес келмейді.
Прецеденттің маңыздылығын ескере отырып, отырысқа РАА төрағасы Айдын Бикебаев пен Абай облысының адвокаттар алқасының төрағасы Серікжан Аманов қатысты. Адвокатты қолдауға Айгүл Орынбекова, Айжан Дәрібаева, Тоқтамысұлы Мұрат, Гүлхан Оқапова, Ербол Аққожа, Маржан Әуесова, Ажығалиева Бағдагүл, Темірлан Ахметов, Бақыт Өсетов, Жаналидин Мырзатаев, Әлия Рысхалиева, сондай-ақ РАА бас маманы Санжар Айтқұлов сөз сөйледі.
Республикалық адвокаттар алқасы сотқа объективті, бейтарап көзқарас пен істің мән-жайын жан-жақты бағалағаны үшін алғыс білдіреді. Бұл шешім сот жүйесіне деген сенімді нығайтады және адвокаттың кәсіби қызметіне қатысты мәселелерді қарау кезінде теңдестірілген тәсілдің маңыздылығын растайды.