ҚЫЛМЫСТЫҚ ЖОЛМЕН АЛЫНҒАН КІРІСТЕРДІ ЗАҢДАСТЫРУҒА (ЖЫЛЫСТАТУҒА) ЖӘНЕ ТЕРРОРИЗМДІ ҚАРЖЫЛАНДЫРУҒА ҚАРСЫ ІС-ҚИМЫЛ МАҚСАТЫНДА ІШКІ БАҚЫЛАУ ҚАҒИДАЛАРЫ
Республикалық адвокаттар алқасы
төралқасының шешімімен
2023 жылғы 31 шілдеде
БЕКІТІЛГЕН
Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл мақсатында ішкі бақылау
ҚАҒИДАЛАРЫ
1. Жалпы ережелер
1. Осы Ішкі бақылау қағидалары Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жасау мақсатында (бұдан әрі – ІБҚ) Қазақстан Республикасы «Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы» заңының 11-бабының 3-2-тармағына, Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) қарсы іс-қимыл жөніндегі қаржылық іс-қимыл тобының (ФАТФ) халықаралық стандарттары және Қазақстан Республикасы Қаржы мониторингі агенттігі Төрағасының 2021 жылғы 6 тамыздағы № 4 бұйрығымен бекітілген Қаржылық емес сектор үшін қылмыстан, терроризмді қаржыландырудан және жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландырудан түскен түсімдердің заңдастыруға (жылыстатуға) қарсы күрес жөніндегі ішкі бақылау ережелеріне қойылатын талаптарға (бұдан әрі - Талаптар) сәйкес әзірленген.
2. Осы ІБҚ мынадай ұғымдар пайдаланылады:
1) адвокат – жоғары заң білімі бар, адвокаттық қызметпен айналысуға лицензия алған, адвокаттар алқасының мүшесі болып табылатын және Қазақстан Республикасының «Адвокаттық қызмет және заң көмегі туралы» Заңымен реттелетін адвокаттық қызмет шеңберінде кәсіби негізде заң көмегін көрсететін Қазақстан Республикасының азаматы;
2) мінсіз іскерлік бедел – кәсіпқойлықты, ар-ожданды, алынбаған немесе өтелмеген соттылығының жоқтығын, оның ішінде қаржы ұйымының, банктік және (немесе) сақтандыру холдингінің басшы қызметкері лауазымын атқару және өмір бойы қаржы ұйымының ірі қатысушысы (ірі акционері) болу құқығынан айыру түріндегі қылмыстық жазаны қолдану туралы заңды күшіне енген сот шешімінің болмауын растайтын фактілердің болуы;
3) ішкі бақылау – адвокат көрсететін заң көмегін қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыру (жылыстату), терроризмді және жаппай қырып-жоятын қаруды тарату қаржыландыру және қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыру (жылыстату) жасау немесе оған жәрдемдесу мақсатында басқа тұлғалар пайдаланбайтын шаралар жүйесі;
4) КЖ/ТҚҚ туралы Заң – «Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы» Қазақстан Республикасының Заңы;
5) КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ – қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыру (жылыстату), терроризмді қаржыландыру және жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландыру;
6) КЖ/ТҚҚ/ЖҚҚТҚҚІ – қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға), терроризмді қаржыландыруға және жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландыруға қарсы іс-қимыл;
7) шекті мән (шекті сома) – КЖ/ТҚҚ туралы заңның 4-бабының 1-тармағына сәйкес шекті мәнге тең немесе одан асатын мәміле сомасы;
8) Web-ҚMС порталы (арнайы байланыс арнасы) – Адвокатпен электрондық өзара іс-қимыл жасау үшін пайдаланылатын қаржы мониторингі саласындағы уәкілетті органның желісі;
9) қылмыстық жолмен алынған кiрiстердi заңдастыру (жылыстату), терроризмдi қаржыландыру және жаппай қырып-жоятын қаруды таратуды қаржыландыру тәуекелдерi - адвокаттың КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру процестерiне қасақана немесе әдейi емес қатысу мүмкiндiгi немесе өзге де қылмыстық әрекеттер;
10) уәкілетті орган – Қазақстан Республикасының Қаржы мониторингі агенттігі (ҚМА) – КЖ/ТҚҚ туралы заңға сәйкес қаржылық мониторингті жүзеге асыратын және КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ бойынша өзге де шараларды қабылдайтын мемлекеттік орган;
11) қылмыстық жолмен алынған кiрiстердi заңдастыру (жылыстату), терроризмдi қаржыландыру және жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландыру тәуекелдерiн басқару, сондай-ақ оларды азайту (қызметтерге, клиенттерге қатысты) - КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ-ны заңдастыру тәуекелдерiн бақылау, анықтау бойынша адвокат қабылдайтын шаралар кешенi;
12) ФАТФ (ақшаны жылыстатуға қарсы қаржылық әрекет ету тобы) – КЖ/ТҚҚ саласындағы әлемдік стандарттарды әзірлейтін, сондай-ақ КЖ/ТҚҚ ұлттық жүйелерінің осы стандарттарға сәйкестігін бағалайтын үкіметаралық ұйым;
13) қаржылық мониторинг – ақшамен және (немесе) өзге де мүлікпен операциялар туралы деректер мен ақпаратты жинау, өңдеу, талдау және пайдалану жөніндегі КЖ/ТҚҚ туралы заңнамаға сәйкес уәкілетті орган және Заңгер жүзеге асыратын шаралар кешені;
14) ФM-1 нысаны – Қазақстан Республикасы ҚЖ/ТҚҚ Заңының 10-бабының 2-тармағына сәйкес уәкілетті орган бекітетін Адвокаттың ақпарат беру қағидаларында көзделген қаржылық мониторингке жататын мәміле туралы деректер мен ақпараттың нысаны.
3. КЖ/ТҚҚ туралы Заңның 3-бабы 1-тармағының 7) тармақшасына сәйкес адвокаттар клиенттің атынан немесе оның тапсырмасы бойынша ақшамен және (немесе) мынадай қызметке қатысты өзге де мүлік операцияларға қатысқан жағдайларда ғана қаржы мониторингінің субъектілері ретінде қарастырылады:
1) жылжымайтын мүлікті сатып алу-сату;
2) клиенттің ақшасын, бағалы қағаздарын немесе өзге де мүлкін басқару;
3) банктік шоттарды немесе бағалы қағаздар шоттарын басқару;
4) серіктестікті құруға, ұстауға, жұмыс істеуге немесе басқаруға арналған қаражатты жинақтау;
5) заңды тұлғаны құру, сатып алу-сату, жұмыс істеуі немесе оны басқару.
4. Ішкі бақылау мыналар үшін жүзеге асырылады:
1) Адвокаттың ҚЖ/ТҚҚ туралы заң талаптарын сақтауын қамтамасыз ету;
2) ішкі бақылау жүйесінің тиімділігін КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелдерін басқару үшін жеткілікті деңгейде ұстау;
3) КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелдерін барынша азайту.
5. КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ мақсатында ішкі бақылауды ұйымдастыру шеңберінде Адвокат мыналарды қамтамасыз етеді:
1) ІБҚ әзірлеу және қабылдау;
2) қажетті жағдайларда – бөлінген байланыс арнасының болуы.
6. ІБҚ КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ -ға бағытталған жұмыстың ұйымдастырушылық негіздерін реттейтін және КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ мақсатында Адвокаттың іс-әрекетінің тәртібін белгілейтін құжат болып табылады.
7. ІБҚ КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ -ға бағытталған жұмыстың ұйымдастырушылық негіздерін реттейтін ҚЖ/ТҚҚ туралы заңның 11-бабының 3-тармағында көзделген мынадай бағдарламаларды қамтиды:
1) Ішкі бақылау ережелерінің орындалуына және сақталуына жауапты тұлғаны тағайындауға қойылатын талаптарды қамтитын КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ мақсатында ішкі бақылауды ұйымдастыру бағдарламасы;
2) Клиенттердің тәуекелдері (төмен, жоғары тәуекел) мен қызметтерді қылмыстық мақсатта пайдалану тәуекелдерін, оның ішінде технологиялық жетістіктерді пайдалану тәуекелдерін ескеретін КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ тәуекелдерін басқару бағдарламасы;
3) Клиентті сәйкестендіру бағдарламасы;
4) Клиенттердің күрделі, әдеттен тыс ірі және басқа да әдеттен тыс операцияларын зерделеуді қамтитын клиенттердің операцияларын бақылау және зерделеу бағдарламасы;
5) КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ Адвокатты даярлау және оқыту бағдарламасы;
8. ІБҚ орындалуына және сақталуына жауапты тұлға Адвокат болып табылады.
9. Қазақстан Республикасының ҚЖ/ТҚҚ туралы заңнамасына өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізілген жағдайда, адвокат Ішкі бақылау ережелеріне ресми жарияланған күннен бастап 30 (отық) күн ішінде тиісті өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізуге міндетті.
2. КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ мақсатында ішкі бақылауды ұйымдастыру бағдарламасы
10. КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ мақсатында ішкі бақылауды ұйымдастыру бағдарламасы (бұдан әрі – ІБ ұйымдастыру бағдарламасы) мынадай рәсімдерді қамтиды:
1) КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ мақсатында ішкі бақылау үшін адвокат пайдаланатын автоматтандырылған ақпараттық жүйелерді және бағдарламалық қамтамасыз етуді пайдалану;
2) клиенттерге іскерлік қатынастарды орнатудан бас тарту және іскерлік қатынастарды тоқтату, ақшамен және (немесе) өзге мүлікпен операцияларды жасаудан бас тарту және ақшамен және (немесе) өзге мүлікпен операцияларды тоқтату жөнінде шаралар қабылдау;
3) КЖ/ТҚҚ туралы заңның 4-бабының 3, 4, 5-тармақтарына сәйкес клиенттің операциясын күдікті деп тану;
4) қаржылық мониторингке жататын мәмілелер туралы, жеке тұлғаға іскерлік қатынастарды орнатудан бас тарту, клиентпен іскерлік қатынастарды тоқтату, ақшамен және (немесе) өзге де мүлікпен операция жасаудан бас тарту фактілері туралы деректер мен ақпаратты, оның iшiнде ақпаратты, мәліметтерді және құжаттарды беру үшiн пайдаланылатын автоматтандырылған ақпараттық жүйелердегi нұсқаулықтар мен жұмыс регламенттерiн және бағдарламалық қамтамасыз етудi уәкiлеттi органға ұсыну;
5) қаржылық мониторингке жататын операцияларды құжаттамалық есепке алу және уәкілетті органға жіберу;
6) Адвокаттың қызметкерлеріне белгілі болған (болған жағдайда) Қазақстан Республикасының ҚЖ/ТҚҚ, ІБҚ туралы заңнамасын бұзу фактілері туралы Адвокатты хабардар ету;
7) КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ мақсатында ішкі бақылау жүргізу барысында адвокаттың уәкілетті органдармен және олардың лауазымды тұлғаларымен өзара іс-қимылы;
10) клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру, оның ішінде клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін, резидент емес заңды тұлғаны, өзге де заңды тұлға құрмаған шетелдік құрылымды тексерудің оңайлатылған және күшейтілген шараларын қолдану рәсімдерінің ерекшеліктері;
11) КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ тәуекелдерін бағалау нәтижелерін бағалау, анықтау, құжаттау және жаңарту;
12) КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ жария ету тәуекелдерін басқару және КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ-ны жария ету тәуекелдерін төмендету бойынша бақылау шараларын, рәсімдерін әзірлеу;
13) КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ жария ету тәуекелінің дәрежесін ескере отырып, Адвокаттың клиенттерін жіктеу;
14) барлық құжаттар мен мәліметтерді, оның ішінде біржолғы мәмілелер бойынша, сондай-ақ клиенттің (оның өкілінің) және бенефициарлық меншік иесінің тиісті тексеруі нәтижесінде алынған, оның ішінде клиенттің (оның өкілі) және бенефициардың меншік иесімен хат алмасу деректерін сақтау, клиентпен (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесімен іскерлік қарым-қатынастар тоқтатылған күннен бастап немесе біржолғы мәміле жасалған күннен бастап кемінде бес жыл өткен соң, оларды сотта дәлел ретінде пайдалану мүмкіндігін ескере отырып, уәкiлеттi органға, сондай-ақ өз құзыретiне сәйкес басқа да мемлекеттiк органдарға уақтылы қолжетiмдi болуы үшiн сақтау.
11. ІБҚ ұйымдастыру бағдарламасына сәйкес адвокаттың функцияларына мыналар жатады:
1) Ішкі бақылау ережелеріне өзгерістер және (немесе) толықтырулар әзірлеу және бекіту, енгізу, сондай-ақ Ішкі бақылау ережелерінің орындалуы мен сақталуын бақылау;
2) КЖ/ТҚҚ туралы заңға сәйкес уәкілетті органға қаржылық мониторингке жататын операциялар туралы деректер мен ақпаратты ұсынуды ұйымдастыру және бақылау;
3) клиенттердің операцияларын күдікті деп тану туралы шешім қабылдау;
4) КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастырудың типологияларына, схемаларына және әдістеріне сәйкес келетін сипаттамалары бар күрделі, әдеттен тыс ірі мәмілелерге жатқызу туралы шешім қабылдау;
5) клиенттік операцияларды жүргізуді тоқтата тұру немесе одан бас тарту және операциялар туралы ақпаратты уәкілетті органға жІБҚру қажеттілігі туралы шешімдер қабылдау;
6) клиенттермен іскерлік қатынастарды орнату, жалғастыру немесе тоқтату туралы шешімдер қабылдау;
8) клиенттің (оның өкілінің) және бенефициарлық меншік иесінің операцияларына қатысты қабылданған шешімдерді құжаттау;
9) ІБҚ енгізу нәтижесінде алынған деректер негізінде клиенттің досьесін қалыптастыру;
11) тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін жетілдіру бойынша шаралар қабылдау;
12) барлық құжаттар мен ақпаратты сақтау бойынша шараларды қамтамасыз ету;
13) өз функцияларын орындау процесінде алынған ақпараттың құпиялылығын қамтамасыз ету;
14) КЖ/ТҚҚ заңнамасының орындалуын бақылау жөніндегі уәкілетті органға ақпарат ұсыну;
15) уәкiлеттi органның талабы бойынша ақпаратты, деректер мен құжаттарды ұсыну.
12. КЖ/ТҚҚ туралы Заңның 11-бабының 5-тармағына сәйкес адвокатқа клиенттерді және басқа тұлғаларды, осындай клиенттерге және басқа тұлғаларға қатысты ақшамен және (немесе) өзге де мүлікпен операцияларды тоқтату, іскерлік қатынастарды орнатудан бас тарту, сондай-ақ ақшамен және (немесе) өзге мүлікпен операцияларды жасаудан бас тарту бойынша қолданылған шаралар туралы хабарлауды қоспағанда, КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ қолданылатын шаралары туралы хабардар етуді тыйым салынады.
13. КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ мақсаттары үшін ішкі бақылау үшін Адвокат ҚМС порталын (https://websfm.kz ) пайдаланады.
ҚМС порталының пайдаланушы нұсқаулығы уәкілетті органның ресми интернет-ресурсында (https://www.gov.kz/memleket/entities/afm/press/article/details/112231?lang=kk ) орналастырылған.
14. КЖ/ТҚҚ туралы заңның 13-бабының 1-тармағына сәйкес Адвокат аталған Заңның 5-бабы 3-тармағының 1), 2), 2-1), 2-2), 4) және 6) тармақшаларында көзделген төменгі шараларды қолдану мүмкіндігі болмаған жағдайларда кәсіпкерлік қатынастарды орнатудан, ақшамен және (немесе) өзге мүлікпен мәмілелерді жасаудан бас тартуға және (немесе) егер бұл мүмкін болмаса, кәсіпкерлік қатынастарды тоқтатуға міндетті:
1) жеке тұлғаны сәйкестендіру үшін қажетті ақпаратты бекіту;
2) заңды тұлғаны (филиалды, өкілдікті) сәйкестендіру үшін қажетті мәліметтерді бекіту;
3) заңды тұлға құрмай шетелдік құрылымды сәйкестендіру үшін қажетті ақпаратты бекіту;
4) бенефициарлық меншік иесін анықтау және оны сәйкестендіру үшін қажетті ақпаратты бекіту;
5) іскерлік қатынастардың мақсаты мен сипатын белгілеу;
6) клиентті (оның өкілін), бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру үшін қажетті мәліметтердің дұрыстығын тексеру және клиент (оның өкілі) мен бенефициарлық меншік иесі туралы ақпаратты жаңарту.
15. Клиенттің қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыру (жылыстату) немесе терроризмді қаржыландыру мақсаты күдігі болған жағдайларда, Адвокат клиентпен ақшамен және (немесе) өзге де мүлікпен мәмілелер жасаудан бас тартуға, сондай-ақ іскерлік қатынастарды орнатуға және (немесе) іскерлік қатынастарды тоқтатуға құқығы бар.
16. Күдікті операциялар олардың жүзеге асырылу нысанына және олардың жасалған немесе жасалуы мүмкін немесе жасалуы мүмкін сомасына қарамастан қаржылық мониторингке жатады.
Егер КЖ/ТҚҚ туралы заңның 4-бабының 4-тармағында көрсетілген негіздер бойынша мәмілелерді зерделеу нәтижесінде адвокатта клиенттің операциялары қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыру және (немесе) терроризмді қаржыландырумен байланысты деп пайымдауға негіз болса, операцияларды адвокат күдікті деп таниды.
17. КЖ/ТҚҚ туралы заңның 4-бабының 4-тармағына сәйкес адвокаттың КЖ/ТҚҚ туралы заңның 5-бабына сәйкес клиент жасаған операцияларды зерделеу және осындай зерттеу нәтижелерін бекітуі үшін міндетті негіздер:
1) клиент ақшамен және (немесе) айқын экономикалық мәні немесе көрінетін заңды мақсаты жоқ өзге мүлікпен күрделі, әдеттен тыс ірі мәміле жасауы;
2) клиенттің КЖ/ТҚҚ туралы заңда көзделген тиісті тексеруден және (немесе) қаржылық мониторингтен жалтаруға бағытталған әрекеттерді жасауы;
3) клиенттің қылмыстық жолмен алынған ақшаны қолма-қол ақшаға айналдыруға бағытталған деп пайымдауға негіз бар ақшамен және (немесе) өзге де мүлікпен мәміле жасауы;
4) қатысушысы мемлекетте (аумақта) тіркелген (резидент) тұлға болып табылатын ақшамен және (немесе) өзге де мүлікпен мәміле жасауы, ол Ақшаны жылыстату қарсы қаржылық іс-қимыл жөніндегі жедел топтың (FATF) ұсынымдарын орындамауы және (немесе) жеткілікті түрде орындамауы, сондай-ақ осындай мемлекетте (аумақта) тіркелген банктегі шотты пайдалану.
Ақшаны жылыстатуға қарсы қаржылық іс-қимыл жөніндегі топтың (FATF) ұсынымдарын орындамайтын және (немесе) жеткіліксіз орындайтын мемлекеттердің (аумақтардың) тізбесін Қаржылық іс-қимыл жөніндегі жедел топ берген құжаттарды ескере отырып, уәкілетті орган жасайды. ақшаны жылыстатуға қарсы (FATF) және оның интернет-ресурсында (https://websfm.kz/fatf) орналастырылған.
18. Қылмыстық кірістерді заңдастырудың (жылыстатудың) және терроризмді қаржыландырудың типологияларына, схемаларына және әдістеріне сәйкес келетін сипаттамалары бар клиенттік операциялар қаржылық мониторингке жатады.
Қылмыстық кірістерді заңдастырудың (жылыстатудың) және терроризмді қаржыландырудың типологияларын, схемаларын және әдістерін уәкілетті орган бекітеді және оның интернет-ресурсында (https://www.gov.kz/memleket/entities/afm/documents/1?lang=kk&type=128 ).
19. Осы ІБҚ-ның 3-тармағында көзделген жағдайларда Адвокат уәкілетті органға қаржылық мониторингке жататын мәмілелер туралы ақпаратты және Адвокат туралы мәліметтерді, операция туралы ақпаратты, оның ішінде операцияларға қатысушылар, ал қажет болған жағдайда күдікті транзакцияны анықтау белгісі, қаржылық мониторингке жататын операция туралы қосымша ақпаратты қамтиды.
20. КЖ/ТҚҚ туралы заңның 10-бабы 3-тармағының 1) тармақшасына сәйкес, егер бұл ақпарат пен мәліметтерді анықтау, алдын ала тергеу, соттар органдарында жеке және (немесе) заңды тұлғалардың өкiлдiгi мен құқықтарын қорғау жөнiндегi құқықтық көмек көрсетуге байланысты алынған болса, сондай-ақ олар қаулыдағы мәселелер бойынша консультациялар, түсiндiрмелер, кеңестер және жазбаша қорытындылар түрiнде, оның ішінде кәсіби заңгерлік білімді талап ететін, талап арыздарды, шағымдарды және басқа да құқықтық құжаттарды дайындауды талап ететін мәселелер бойынша заң көмегін көрсеткен кезде адвокат қаржылық мониторингке жататын мәміле туралы ақпаратты ұсынбайды.
21. «Адвокаттық қызмет және заң көмегі туралы» Заңның 37-бабының 4-тармағына сәйкес уәкілетті органға ақпарат пен мәліметтерді ұсыну адвокат-клиенттің артықшылықтарын жария ету болып табылмайды.
22. Адвокаттың ақпарат пен мәліметтерді беру тәртібі Қаржы мониторингі туралы Қазақстан Республикасының Қаржы мониторингі Агенттік төрағасының 2022 жылғы 22 ақпандағы № 13 бұйрығымен (бұдан әрі – Ақпарат және мәліметтер беру қағидалары) бекітілген субъектілерінің қаржы мониторингіне жататын операциялар туралы ақпарат пен мәліметтерді беру қағидаларында айқындалады.
23. Қаржы мониторингіне жататын операциялар туралы ақпарат пен ақпаратты адвокат құжаттайды және уәкілетті органға қосымшаға сәйкес қаржы мониторингіне жататын операциялар туралы ақпарат пен ақпарат түрінде қазақ немесе орыс тілдеріндегі бөлінген байланыс арнасы арқылы Ақпарат пен ақпаратты беру қағидаларының (FM-1 нысаны) 1 Қосымшасына сәйкес электрондық түрде береді.
24. Қаржы мониторингіне жататын мәмілелер туралы мәліметтер мен ақпаратты адвокат мынадай мерзімдерде ұсынады:
1) қаржы мониторингіне жататын ақшамен және (немесе) өзге де мүлікпен операциялар бойынша (КЖ/ТҚҚ туралы заңның 4-бабының 1-тармағы) – операция жасалған күннен кейінгі жұмыс күнінен кешіктірмей;
2) күдікті операциялар бойынша (КЖ/ТҚҚ туралы заңның 4-бабының 3-тармағы) – олар жасалғанға дейін тікелей немесе операция күдікті деп танылған күннен бастап 24 сағаттан кешіктірмей (КЖ/ТҚҚ туралы заңның 13-бабының 2-тармағы) );
3) қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастырудың (жылыстатудың) және терроризмді қаржыландырудың типологияларына, схемаларына және әдістеріне сәйкес келетін сипаттамалары бар клиенттік операциялар бойынша (КЖ/ТҚҚ туралы заңның 4-бабының 5-тармағы) - қылмыстық кірістерді заңдастырудың (жылыстатудың) және терроризмді қаржыландырудың типологияларына, схемаларына, әдістеріне сәйкес келетін сипаттамалары бар клиенттік операцияны тану және осындай тану нәтижелерін бекіткен күннен кейінгі жұмыс күнінен кешіктірмей.
25. Адвокат ұсынатын ақпарат уәкілетті органға XML форматында электрондық түрде қаржы мониторингі субъектілері ұсынған ақпараттың XML форматы нысанында Ақпаратты ұсыну қағидаларына 2-қосымшаға сәйкес және ақпаратты уәкілетті органның веб-порталы (https://websfm .kz/) арқылы алуға болады.
26. Қаржы мониторингіне жататын мәмілелер туралы, жеке тұлғаның іскерлік қатынастарды орнатудан бас тартуы, клиентпен іскерлік қатынастарды тоқтатуы, ақшамен және (немесе) өзге де мүлікпен операция жасаудан бас тарту фактілері туралы деректер мен ақпаратты уәкілетті органға ұсыну мақсатында Адвокат ҚМС порталын ( https://websfm.kz ) пайдаланады.
27. Уәкілетті органға ақпаратты, деректерді және құжаттарды беру үшін пайдаланылатын автоматтандырылған ақпараттық жүйелерде және бағдарламалық қамтамасыз етуде жұмыс істеу жөніндегі нұсқаулықтар мен ережелер уәкілетті органның ресми интернет-ресурсында (https://www.gov.kz/memleket/entities/afm/press/article/details/112231?lang=kk) орналастырылған SPS порталының Пайдаланушы нұсқаулығында қамтылған.
28. Адвокат қаржылық мониторингке жататын операциялар туралы мәліметтер мен ақпаратты ақпарат пен қаржылық мониторингке жататын операциялар туралы ақпарат нысанында электрондық түрде құжаттаманы Ақпаратты ұсыну қағидаларына 1-қосымшаға (ФМ-1 нысаны) сәйкес жүзеге асырады.
29. Адвокаттың қызметкерлері (болған жағдайда) Адвокатқа Қазақстан Республикасының КЖ/ТҚҚ, ІБҚ туралы заңнамасын бұзу фактілері туралы өздеріне белгілі болған және олар мойындаған, адвокатқа осы ІБҚ сәйкес шаралар қабылдауы үшін хабарлауға міндетті.
30. КЖ/ТҚҚ туралы Заңның 5-бабының 5-тармағына сәйкес Адвокат клиенттен (оның өкілінен) клиентті (оның өкілі) сәйкестендіру үшін, сондай-ақ салық резиденті, қызмет түрі және операцияларды қаржыландыру көзі туралы ақпарат беруге қажетті немесе жеткілікті мәліметтер мен құжаттарды ұсынуды талап етуге құқылы.
Клиенттер (олардың өкілдері) Адвокатқа КЖ/ТҚҚ туралы заң бойынша өз міндеттемелерін орындау үшін қажетті ақпаратты және құжаттарды беруге міндетті.
31. Адвокат КЖ/ТҚҚ туралы Заңның 5-бабының 5-тармағына сәйкес клиенттердің бенефициарлық иелері туралы ақпаратты алуға міндетті тұлғалар қатарына қосылмайды. Осыған байланысты, Қазақстан Республикасы Қаржы мониторингі Агенттігі Төрағасының 2022 жылғы 26 қыркүйектегі № 35бұйрығымен бекітілген қаржылық мониторинг субъектісінің сұрау салуы бойынша клиенттердің (олардың өкілдерінің) бенефициарлық меншік иелері туралы мәліметтерді беру қағидалары адвокатқа қолданылмайды.
32. КЖ/ТҚҚ туралы Заңның 5-бабының 3-тармағына сәйкес адвокаттың өз клиенттерін (олардың өкілдерін) тиісінше тексеруі мынадай шараларды қамтиды:
1) жеке тұлғаны сәйкестендіру үшін қажетті ақпаратты: жеке басын куәландыратын құжаттың деректерін, жеке сәйкестендіру нөмірін (Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жеке тұлғаға жеке сәйкестендіру нөмірі берілмеген жағдайларды қоспағанда), сондай-ақ заңды мекенжайын;
2) заңды тұлғаны (филиалды, өкілдікті) сәйкестендіру үшін қажетті ақпаратты: заңды тұлғаны (филиалды, өкілдікті) мемлекеттік (есептік) тіркеу (қайта тіркеу) туралы куәліктің деректерін, бизнес-сәйкестендіру нөмірін (бұдан басқа заңды тұлғаға Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес бизнес-сәйкестендіру нөмірі берілмеген жағдайлар), қызметтің сипаты, сондай-ақ тіркелген жерінің немесе орналасқан жерінің мекенжайы;
3) заңды тұлға құрмай шетелдік құрылымды сәйкестендіру үшін қажетті ақпаратты: атауы, заңды тұлға құрмайтын шетелдік құрылым шет мемлекетте (аумақта) тіркелген нөмірі (болған жағдайда), орналасқан жерінің мекенжайы; негізгі қызмет орны, қызметінің орны, сондай-ақ құрылымы немесе қызметі ұқсас заңды тұлға құрмайтын трасттарға және басқа да шетелдік құрылымдарға қатысты, сондай-ақ басқаруындағы мүліктің құрамы (меншік), тегі, аты, әкесінің аты (егер заңды тұлға құрмайтын шетелдік құрылым құрылтайшыларының (қатысушылардың) және бенефициарлық меншік иелерінің (бар болса) жеке басын куәландыратын құжатта) және тұрғылықты (орналасқан жері) мекенжайы;
4) іскерлік қатынастардың мақсатты мен сипатын белгілеу;
5) тұрақты негізде іскерлік қатынастарды тексеруді жүргізу және адвокат арқылы клиент жүзеге асыратын мәмілелерді зерделеу, оның ішінде қажет болған жағдайда мәмілелерді қаржыландыру көзі туралы ақпаратты алу және бекіту;
6) клиентті (оның өкілі) сәйкестендіру үшін қажетті мәліметтердің дұрыстығын тексеру және клиент (оның өкілі) туралы ақпаратты жаңарту.
Клиент өкiлiне қатысты мұндай тұлғаның клиенттiң атынан және (немесе) мүдделерiнде әрекет ету өкiлеттiгi қосымша тексерiледi.
33. Клиенттерге (олардың өкілдеріне) тиісті тексерудің оңайлатылған шаралары КЖ/ТҚ заңдастыру тәуекелі төмен болған кезде қолданылады.
33. КЖ/ТҚҚ туралы Заңның 5-бабының 7-тармағына сәйкес клиентті тиісті тексерудің оңайлатылған шараларын қолдану Адвокаттың келесі әрекеттердің бірін немесе бірнешеуін орындауын қамтиды:
1) тұтынушыны сәйкестендіру деректерін жаңарту жиілігін қысқарту;
2) іскерлік қатынастарды тексеру және адвокат арқылы клиент жүзеге асыратын мәмілелерді зерделеу жиілігін қысқарту;
3) мәмілелердің сипаты негізінде іскерлік қатынастардың мақсаттары мен сипатын анықтау.
Адвокаттың клиент жүзеге асыратын іскерлік қатынастардың немесе мәміленің мақсаты КЖ/ТҚ-ны заңдастыру болып табылады деп пайымдауға негіз болған жағдайда, сондай-ақ КЖ/ТҚ заңдастыру тәуекелдің жоғары деңгейі жағдайында, клиенттерге қатысты оңайлатылған тиісті тексеру шаралары қолданылмайды.
34. Клиенттің (оның өкілінің), бенефициарлық меншік иесінің тиісті тексерудің күшейтілген шаралары КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелінің жоғары деңгейінде қолданылады.
35. Клиенттерге тиісті тексерудің күшейтілген шараларын қолдану кезінде Адвокат осы ІБҚ-ның 34-тармағында көзделген шаралардан басқа келесі әрекеттердің біреуін немесе бірнешеуін қосымша орындайды:
1) жоспарланған немесе орындалатын операциялардың себептерін белгілеу;
2) тексерулер саны мен кезеңділігін арттыру және одан әрі тексеруді талап ететін операциялардың сипатын анықтау;
3) қызмет түрі және орындалатын операцияларды қаржыландыру көзі туралы ақпарат алу.
36. Осы ІБҚ-ның 3-тармағында көзделген жағдайларда Адвокат жыл сайын 1 сәуірге дейінгі мерзімде Кірістерді заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру тәуекелдерін бағалау жөніндегі уәкілетті органға деректерді беруді жүзеге асыру қағидаларына сәйкес ұсынады. Қазақстан Республикасы Қаржы мониторингі агенттігі төрағасының 2022 жылғы 23 ақпандағы № 14 бұйрығымен бекітілген Кірістерді заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру тәуекелдерін бағалау мынадай нысандарда:
1) «Қаржы мониторингі субъектілерін бағалау» 1-қосымша
2) 3-қосымша «Қаржы мониторингі субъектілерінің өнімдерінің (қызметтерінің) түрлері туралы мәліметтер».
37. КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелдерін басқару және осы тәуекелдерді азайту мақсатында адвокат КЖ/ТҚҚ туралы Заңның 11-бабының 6-тармағына сәйкес:
1) ІБҚ құрамына кіретін бағдарламаларды іске асыру кезінде КЖ/ТҚҚ тәуекелдерін бағалау есептерінен жарияланған ақпаратты (https://www.gov.kz/memleket/entities/afm/press/article/details/61029?directionId=791&lang=kk ) ескереді;
2) технологиялық жетістіктерді пайдалану тәуекелін қоса алғанда, КЖ/ТҚҚ тәуекелін бағалау нәтижелерін бағалайды, айқындайды, құжаттайды және жаңартады;
3) КЖ/ТҚҚ тәуекелдерін басқару және КЖ/ТҚҚ заңдастыру тәуекелдерін азайту бойынша бақылау шараларын, рәсімдерін әзірлейді;
4) кірістерді заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру тәуекелінің дәрежесін ескере отырып, өз клиенттерін жіктейді.
38. Санаттарды және тәуекел факторларын ескере отырып, клиенттерді жіктеу шараларын Адвокат КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ тәуекелдерді басқару бағдарламасын (тәуекелді бағалау) іске асыру шеңберінде қолданады (осы ІБҚ 3-бөлімі).
39. Осы ІБҚ-ның 3-тармағында көзделген жағдайларда Адвокат барлық құжаттар мен мәліметтерді, оның ішінде біржолғы мәмілелер бойынша, сондай-ақ клиенттің (оның өкілінің) және бенефициарлық меншік иесінің тиісті тексеруі нәтижесінде алынған, оның ішінде клиенттің (оның өкілі) және бенефициардың меншік иесімен хат алмасу деректерін сақтау, клиентпен (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесімен іскерлік қарым-қатынастар тоқтатылған күннен бастап немесе біржолғы мәміле жасалған күннен бастап кемінде бес жыл өткен соң, оларды сотта дәлел ретінде пайдалану мүмкіндігін ескере отырып, уәкiлеттi органға, сондай-ақ өз құзыретiне сәйкес басқа да мемлекеттiк органдарға уақтылы қолжетiмдi болуы үшiн сақтау.
3. КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ тәуекелдерді басқару бағдарламасы
40. КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ тәуекелдерді басқару бағдарламасы клиенттердің тәуекелдерін және Адвокат қызметтерін қылмыстық мақсатта пайдалану тәуекелдерін, оның ішінде технологиялық жетістіктерді пайдалану тәуекелін ескереді және мыналарды қамтиды:
1) Адвокаттың КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелдерін басқаруды ұйымдастыру тәртібі;
2) тәуекелдердің негізгі санаттарын (клиент түрі, ел тәуекелі және заң көмегін көрсету тәуекелі және (немесе) оны (немесе) алу әдісі бойынша) ескере отырып, КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелдерін бағалау әдістемесін, сондай-ақ КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелдеріне Адвокаттың заң көмегіне ұшырау дәрежесіне қатысты оны қамтамасыз ету;
3) алдын алу шараларының тізбесін көздейтін, клиенттердің тәуекелдеріне және адвокаттың заң көмегінің КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелдеріне ұшырау дәрежесіне тұрақты мониторинг, талдау және бақылау жүргізу тәртібін, және оларды орындау мерзімдері, қабылданған шараларға сәйкес нәтижелерді бақылау;
4) клиенттердің тәуекел деңгейлерін тағайындау тәртібі, қайта қарау мерзімдері мен негіздері.
41. Адвокат жыл сайын КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ-ны жария ету тәуекелдері туралы есептің мәліметтерін ескере отырып, адвокат көрсеткен заң көмегінің КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ-ға ұшырау дәрежесін кем дегенде келесі нақты тәуекел санаттарын бағалайды (https://www.gov.kz/memleket/entities/afm/press/article/details/61029?directionId=791&lang=kk ):
1) клиенттердің түрлері бойынша тәуекел;
2) елдік (географиялық) тәуекел;
3) заң көмегі түрлерінің тәуекелі және (немесе) оны көрсету тәсілі.
Адвокаттың заң көмегінің КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелдеріне ұшырау дәрежесін бағалау анықталған тәуекелдерді барынша азайтуға бағытталған ықтимал шаралардың сипаттамасымен, оның ішінде клиенттік операцияларды анықтау және бақылау рәсімдерін өзгертумен, қызметтерді (өнімдерді) ұсыну, қызметтерді (өнімдерді) көрсетуден бас тарту шарттары мен толықтырылады.
42. Мәртебесі және/немесе қызметі КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ жылыстату қаупін арттыратын клиенттердің түрлеріне келесі факторлар кіреді, бірақ олармен шектелмейді:
1) мемлекеттiк лауазымды адамдар, олардың жұбайлары мен жақын туыстары, сондай-ақ осы адамдар нақты иелерi болып табылатын заңды тұлғалар;
2) азаматтығы жоқ адамдар;
3) Қазақстан Республикасында тіркелу немесе болу мекенжайы жоқ Қазақстан Республикасының азаматтары;
4) террористік қызметке тартылған адамдардың тізбесіне (бұдан әрі – Тізбе) және (немесе) терроризмді және экстремизмді қаржыландырумен байланысты ұйымдар мен тұлғалардың тізбесіне, сондай-ақ тізбесіне енгізілген ұйымдар мен тұлғалар; КЖ/ТҚҚ туралы заңның 12 және 12-1-баптарында көзделген жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландырумен байланысты ұйымдар мен тұлғалар (бұдан әрі – Тізімдер), сондай-ақ аталған тұлғалар бенефициарлы иелері болып табылатын ұйымдар мен тұлғалар. немесе бақылауда болатын және аталған тұлғалардың мүддесіне әрекет ететіндер. Тізбе және Тізімдер уәкілетті мемлекеттік органның ресми интернет-ресурсында (https://websfm.kz/terrorism ) орналастырылған;
5) қорлардың, діни бірлестіктердің ұйымдық-құқықтық нысанындағы коммерциялық емес ұйымдар;
6) осы ІБҚ-ның 44-тармағында көрсетілген шет мемлекеттерде орналасқан (тіркелген) тұлғалар, сондай-ақ осындай тұлғалардың Қазақстан Республикасында орналасқан филиалдары мен өкілдіктері;
7) өзіне қатысты алынған деректердің дұрыстығына күмән келтіруге негіз бар клиент;
8) қолдануы Адвокаттың әдеттегі тәжірибесінен ерекшеленетін стандартты емес немесе әдеттен тыс күрделі төлем схемалары бойынша операцияны орындауды жеделдетуді ұсынатын клиент;
9) адвокат бұрын өзіне қатысты күдік білдірген клиент;
10) клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі КЖ/ТҚҚ туралы заңда көзделген клиентті (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесін тиісінше тексеру рәсімдерін орындаудан жалтаруға бағытталған әрекеттерді жасаса.
43. Мәртебесі және/немесе қызметі КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ жылыстату тәуекелін төмендететін клиенттердің түрлеріне келесі факторлар кіреді, бірақ олармен шектелмейді:
1) Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдары, сондай-ақ мемлекеттік органдар бақылайтын заңды тұлғалар;
2) акциялары Қазақстан Республикасы қор биржасының және (немесе) шет мемлекеттің қор биржасының ресми тізіміне енгізілген ұйымдар;
3) Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан немесе Қазақстан Республикасы мүше болып табылатын халықаралық ұйымдар;
4) осы ІБҚ-ның 46-тармағында көрсетілген шет мемлекеттерде орналасқан (тіркелген) адамдар, сондай-ақ Қазақстан Республикасында орналасқан олардың филиалдары мен өкілдіктері.
44. Адвокат осы тармақта көрсетілген шет мемлекеттерде қызметті жүргізуге, осындай шет мемлекеттердің клиенттеріне қызметтер (өнімдер) ұсынуға және осындай шет мемлекеттердің қатысуымен ақшамен және (немесе) өзге де мүлікпен операцияларды жүзеге асыруға байланысты елдік (географиялық) тәуекелді бағалауды жүзеге асырады.
Операциялары КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру қаупін арттыратын шет мемлекеттер мынадай факторларды қамтиды, бірақ олармен шектелмейді:
1) қаржы мониторингі жөніндегі уәкіл жасайтын ақшаны жылыстатуға қарсы күрестің қаржылық шараларын әзірлеу тобының (ФАТФ) ұсынымдарын орындамайтын не жеткіліксіз орындайтын мемлекеттердің (аумақтардың) тізбесіне енгізілген шет мемлекеттер (аумақтар) (https://websfm.kz/fatf);
2) Біріккен Ұлттар Ұйымы Қауіпсіздік Кеңесінің қарарларымен қабылданған халықаралық санкциялар (эмбарго) қолданылатын шет мемлекеттер (аумақтар) (https://www.un.org/securitycouncil/ru/sanctions/information);
3) Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 2020 жылғы 24 ақпандағы № 8 қаулысымен белгіленген банктік және сақтандыру қызметінің, бағалы қағаздар рыногына кәсіби қатысушылардың және бағалы қағаздар рыногындағы қызметтің өзге де лицензияланатын түрлерінің, акционерлік инвестициялық қорлардың қызметінің және микроқаржы қызметін жүзеге асыратын ұйымдардың қызметінің мақсаттары үшін офшорлық аймақтар тізбесіне енгізілген шет мемлекеттер (аумақтар);
4) мынадай факторларының (сыбайлас жемқорлық, заңсыз өндіріс, есірткі айналымы және (немесе) транзиті деңгейі туралы мәліметтер, халықаралық терроризмді қолдау туралы мәліметтер) негізінде адвокат айқындаған КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастырудың жоғары тәуекелін білдіретін шет мемлекеттер (аумақтар).
Біріккен Ұлттар Ұйымының және халықаралық ұйымдардың деректері бойынша осындай мемлекеттердің (аумақтардың) тізбелеріне сілтемелер уәкілетті органның ресми интернет-ресурсында орналастырылады (https://websfm.kz/fatf).
45. Операциялары КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру қаупін төмендететін шет мемлекеттер мынадай факторларды қамтиды, бірақ олармен шектелмейді:
1) халықаралық стандарттарды орындайтын және ақшаны жылыстатуға қарсы күрестің қаржылық шараларын әзірлеу тобының (ФАТФ) мәліметтеріне сәйкес КЖ/ТҚҚІ тиімді жүйесі бар шет мемлекеттер (аумақтар).
46. КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру қаупін арттыратын адвокаттың заң көмегінің түрлері келесі факторларды қамтиды, бірақ олармен шектелмейді:
1) шекті мәннен асатын ақшамен және (немесе) өзге де мүлікпен жасалатын операциялар;
2) клиентпен іскерлік қатынастар әдеттен тыс жағдайларда жүзеге асырылады (мысалы, адвокат пен клиент арасындағы түсініксіз географиялық қашықтық);
3) белгісіз немесе байланысты емес үшінші тұлғалардың атынан немесе пайдасына операция жасау;
4) анонимді банктік шоттармен байланысты немесе қолма-қол есеп айырысуды қоса алғанда, анонимді, ойдан шығарылған атауларды пайдалана отырып операциялар жасау;
5) экономикалық мағынасы немесе құқықтық мақсаты жоқ операцияларды жасау;
6) клиенттің өзіне тән емес жиілікпен немесе осы клиент үшін әдеттен тыс үлкен сомаға операциялар жасауы.
47. КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру қаупін арттыратын заң көмегін көрсету тәсілдеріне мынадай факторлар жатады, бірақ олармен шектелмейді:
1) операцияны клиенттің (оның өкілінің) физикалық қатысуынсыз жүзеге асыру;
2) клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін тиісті тексеру шараларын қолдану үшін үшінші тараптардың қызметтерін пайдалану.
48. КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру қаупін төмендететін өнімді (қызметті) ұсыну тәсілдері келесі факторларды қамтиды, бірақ олармен шектелмейді:
1) клиенттің жеке қатысуымен операцияны жүзеге асыру.
49. КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру Тәуекелдерін басқару бағдарламасын іске асыру шеңберінде адвокат осы ІББ-ның 41-тармағында көрсетілген тәуекел санаттары мен факторларын, сондай-ақ адвокат белгілейтін тәуекелдердің өзге де санаттарын ескере отырып, клиенттерді сыныптау жөнінде шаралар қабылдайды.
50. Адвокат КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелдерін анықтайды және бағалайды:
1) заң көмегі мен жаңа іскерлік практиканың жаңа түрлерін әзірлеу, оларды берудің жаңа тетіктерін қоса алғанда;
2) заң көмегінің жаңа және бұрыннан бар түрлері үшін жаңа немесе дамып келе жатқан технологияларды пайдалану.
КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелдерін бағалау заң көмегінің жаңа түрлерін, іскерлік практиканы көрсету немесе жаңа немесе дамып келе жатқан технологияларды пайдалану басталғанға дейін жүргізіледі.
51. Клиенттің (клиенттер тобының) тәуекел деңгейін Адвокаттың клиент (клиенттер) туралы қолда бар мәліметтерді талдау нәтижелері бойынша Адвокат белгілейді және кемінде екі деңгейден тұратын тәуекел деңгейін айқындау шкаласы бойынша бағаланады:
1) тәуекелдің төмен деңгейі;
2) тәуекелдің жоғары деңгейі.
Осы ІБҚ-ның 41-тармағында көрсетілген тәуекел санаттары мен факторларын пайдалана отырып, тәуекелдерді бағалау операцияларды (іскерлік қатынастарды) мониторингтеу нәтижелері негізінде клиенттерге (клиенттер топтарына) қатысты жүргізіледі.
Клиенттің (клиенттер тобының) тәуекел деңгейін қайта қарауды адвокат клиент (клиенттер тобы) туралы мәліметтерді және операцияларды (іскерлік қатынастарды) мониторингтеу нәтижелерін жаңартуға қарай жүзеге асырады.
4. Клиенттерді сәйкестендіру бағдарламасы
52. Клиент пен оның өкілін сәйкестендіру бағдарламасы Адвокаттың клиент (оның өкілі) туралы мәліметтердің дұрыстығын тіркеу және тексеру және ол туралы мәліметтерді тіркеу, клиент (оның өкілі) туралы бұрын алынған мәліметтерді жаңарту, іскерлік қатынастардың болжамды мақсатын белгілеу және тіркеу, сондай-ақ КЖ/ТҚҚІ туралы заңда көзделген клиенттер және олардың өкілдері туралы өзге де мәліметтерді алу және тіркеу жөніндегі іс-шараларды жүргізуден тұрады және мыналарды қамтиды:
1) іскерлік қатынастарды орнатудан және (немесе) операцияны жүргізуден бас тарту, сондай-ақ іскерлік қатынастарды тоқтату рәсімі мен негіздерін қоса алғанда, клиенттерді қабылдау тәртібі;
2) клиентті (оның өкілін) сәйкестендіру тәртібі, оның ішінде клиентті (оның өкілін) тиісінше тексерудің оңайлатылған және күшейтілген шараларын қолдану рәсімдерінің ерекшеліктері;
3) қызмет көрсетудегі немесе қызмет көрсетуге қабылданатын жеке тұлғалар, жария лауазымды адамдар, олардың жұбайлары мен жақын туыстары арасында, сондай-ақ бенефициарлық меншік иелері аталған тұлғалар болып табылатын клиенттердің заңды тұлғалары арасында адвокаттарды анықтауға және қызмет көрсетуге осындай клиенттерді қабылдауға бағытталған шараларды сипаттау;
4) клиенттің (оның өкілінің) және бенефициарлық меншік иесінің тізімде, тізбелерде бар-жоғын тексеру тәртібі;
5) іскерлік қатынастарды қашықтықтан белгілеу кезіндегі сәйкестендіру ерекшеліктері (клиенттің немесе оның өкілінің жеке қатысуынсыз);
6) ІБҚ орындау шеңберінде клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру процесінде алынған мәліметтермен алмасу ерекшеліктері;
7) басқа ұйымдардан мәліметтер алу, оның ішінде пайдасына немесе атынан операциялар (олардың өкілдері) жасалатын жеке және заңды тұлғаларды және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру арқылы клиенттерді сәйкестендіру ерекшеліктері;
8) клиентті (оның өкілін) сәйкестендіру мақсатында Қосымша ақпарат көздерін, оның ішінде мемлекеттік органдар ұсынатын ақпарат көздерін сипаттау;
9) клиент (оның өкілі)туралы мәліметтердің дұрыстығын тексеру тәртібі;
10) мәліметтерді жаңарту кезеңділігін көрсете отырып, дерекнамада қамтылған мәліметтерді (жылына кемінде 1 рет) жаңарту, клиенттің дерекнамасын жүргізу нысанына, мазмұнына және тәртібіне қойылатын талаптар;
11) клиенттің тәуекел деңгейін бағалау тәртібі, осындай тәуекелді бағалау негіздері.
53. Іскерлік қатынастарды орнатудан және (немесе) операцияны жүргізуден бас тарту рәсімі мен негіздері осы ІБҚ-ның 14, 15-тармақтарында белгіленген.
54. КЖ/ТҚҚІ туралы Заңның 5 - бабы 3-тармағының 6) тармақшасында көзделген шараларды қабылдау мүмкін болмаған жағдайда, сондай-ақ клиент жасаған операцияларды зерделеу процесінде клиент іскерлік қатынастарды КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ мақсатында пайдаланады деген күдік туындаған жағдайда Адвокат клиентпен іскерлік қатынастарды тоқтатады. Егер іскерлік қатынастар жоғарыда белгіленген негіздер бойынша тоқтатылса, Адвокат осы ІББ-ның 3-тармағында көзделген жағдайларда уәкілетті органға ФМ-1 нысаны бойынша хабарлама жібереді.
55. Адвокат клиентке (оның өкіліне) тиісті тексеру жүргізу кезінде оларды мынадай міндеттемелер бойынша сәйкестендіреді:
1) сенімді, тәуелсіз бастапқы құжаттарды, деректерді немесе ақпаратты пайдалана отырып, клиентті (оның өкілін) сәйкестендіру және клиенттің жеке басын растау;
2) іскерлік қатынастардың мақсаттары мен болжамды сипаты туралы ақпаратты түсіну және қажет болған кезде алу;
3) жүргізіліп жатқан мәмілелердің адвокаттың клиент (оның өкілі), оның шаруашылық қызметі және тәуекелдердің сипаты туралы, оның ішінде қажет болған кезде қаражат көзі туралы мәліметтеріне сәйкестігіне көз жеткізу үшін іскерлік қатынастарға тұрақты негізде тиісті тексеру жүргізу және осындай қатынастар шеңберінде жасалған мәмілелерге толық талдау жасау;
4) заңды тұлға құрмай-ақ шетелдік құрылымдарға қатысты баламалы немесе ұқсас лауазымдарды атқаратын заңды құрылымдар, жеке деректер.
56. Адвокаттың клиентін (оның өкілін) тиісті тексеру үшін қажетті құжаттардың тізбесі:
1) заңды тұлғаның құжаттарына қол қоюға уәкілетті лауазымды адамның (адамдардың) жеке басын куәландыратын, сондай-ақ клиенттің атынан ақшамен және (немесе) өзге де мүлікпен операциялар жасауға сенімхатсыз іс-әрекеттер жасауға арналған құжат (тар);
2) клиенттің атынан ақшамен және (немесе) өзге де мүлікпен операциялар жасауға, оның ішінде клиенттің құжаттарына қол қоюға клиент өкілінің өкілеттігін растайтын құжаттар;
3) егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе, резидент емес жеке тұлғаның Қазақстан Республикасының аумағына келу, кету және болу құқығына Қазақстан Республикасының уәкілетті органдарында тіркелгенін куәландыратын құжат.
Адвокат клиентке (оның өкіліне) тиісті тексеру жүргізу кезінде клиенттің (оның өкілінің) таңдауы бойынша ұсынылатын құжаттардың түпнұсқалары не нотариат куәландырған көшірмелері не апостиль қойылып немесе Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда белгіленген заңдастырылған тәртіппен құжаттардың көшірмелері негізінде клиент (оның өкілі) туралы мәліметтерді құжаттамалық түрде тіркейді.
57. КЖ/ТҚҚІ туралы Заңның 6-бабының талаптарын ескере отырып, Адвокат Іскерлік қатынастар орнатылғанға дейін клиентті (оның өкілін) сәйкестендіруді жүргізеді.
58. КЖ/ТҚҚІ туралы Заңның 7-бабы 1-тармағының талаптарын ескере отырып, Адвокат клиенттің тәуекел деңгейін ескере отырып, клиентті (оның өкілін) сәйкестендіруді, іскерлік қатынастарды тексеруді және жасалатын операцияларды қаржыландыру көзі туралы мәліметтерді алуды және тіркеуді қоса алғанда, операцияларды зерделеуді жүргізеді, сондай-ақ клиент туралы алынған мәліметтердің дұрыстығын тексеруді жүргізеді:
1) клиент шекті операция (мәміле) жасағанда;
2) клиент күдікті операция (мәміле) жасағанда (жасауға әрекет жасағанда);
3) клиенттің әдеттен тыс операция (мәміле) жасағанда;
4) клиент қылмыстық кірістерді заңдастырудың (жылыстатудың) және терроризмді қаржыландырудың типологияларына, схемалары мен тәсілдеріне сәйкес келетін сипаттамалары бар операция (мәміле) жасағанда.
Клиент белгіленген іскерлік қатынастар шеңберінде операция (мәміле) жасаған кезде, егер ол осы тармақтың бірінші бөлігінің 2), 3) және 4) тармақшаларында көзделген жағдайларды, сондай-ақ бұрын алынған не клиенттің тәуекел деңгейіне сәйкес қосымша мәліметтер алу қажеттігін қоспағанда, ол белгіленген іскерлік қатынастар шегінде жүргізілген болса, клиентті (оның өкілін) сәйкестендіру жүргізілмейді.
59. Адвокат клиентті (оның өкілін) сәйкестендіру процесінде мұндай клиенттің жария лауазымды адамға, оның жұбайына (зайыбына) және жақын туысына тиесілігіне тексеру жүргізеді.
60. Адвокат КЖ/ТҚҚІ туралы Заңның 5-бабының 3-тармағында көзделген шаралардан басқа, ҚЖ/ТҚҚІ туралы Заңның 1-бабы 3-2) тармақшасының алтыншы, жетінші және сегізінші абзацтарында көрсетілген жария лауазымды адамдарға қатысты қосымша мыналарға міндетті:
1) клиенттің (оның өкілінің) және бенефициарлық меншік иесінің жария лауазымды адамға, оның жұбайына (зайыбына) және жақын туыстарына тиесілігін және (немесе) қатыстылығын тексеруді жүзеге асыруға;
2) осы жария лауазымды адамның қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру жағдайларына қатысуына қатысты оның беделін бағалауды жүзеге асыруға;
3) ұйымның басшы қызметкерінің осындай клиенттермен іскерлік қатынастар орнатуға, жалғастыруға жазбаша рұқсатын алуға;
4) осындай клиенттің (оның өкілінің) және бенефициарлық меншік иесінің ақшасының және (немесе) өзге де мүлкінің шығу көзін анықтау үшін қолжетімді шаралар қолдануға;
5) клиенттерді (олардың өкілдерін) және бенефициарлық меншік иелерін тиісінше тексерудің күшейтілген шараларын тұрақты негізде қолдануға.
61. Осы ІБҚ-ның 60 тармағында көрсетілген шаралар мынадай жария лауазымды адамдарға қатысты қолданылады:
1) шет мемлекеттің заң шығарушы, атқарушы, әкімшілік, сот органдарында немесе қарулы күштерінде қандай да бір лауазымды атқаратын, тағайындалатын немесе сайланатын адам;
2) шет мемлекет үшін қандай да бір жария функцияны орындайтын тұлға;
3) халықаралық шарттар мәртебесі бар келісімдер негізінде елдер құрған ұйымдарда басшылық лауазымды атқаратын тұлға.
62. Адвокат КЖ/ТҚҚІ туралы Заңның 5-бабының 3-тармағында көзделген шаралардан басқа, Қазақстан Республикасының Президенті бекітетін тәуекелдің жоғары деңгейі берілген жария лауазымды адамдардың тізбесіне кіретін жария лауазымды адамдарға, олардың жұбайлары мен жақын туыстарына қатысты осы ІБҚ-ның 60-тармағында белгіленген шараларды қосымша қолдануға міндетті.
63. КЖ/ТҚҚІ туралы Заңның 1-бабы 3-2) тармақшасының алтыншы, жетінші және сегізінші абзацтарында көзделген адамдарды қоспағанда, жария лауазымды адамдардың тізбесін Қазақстан Республикасының Президенті бекітеді.
64. Клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру процесінде адвокат тізімде және тізбелерде осындай клиенттің болуына тексеру жүргізеді.
65. Клиенттің Тізімде және Тізбелерде болуын тексеру (Тізімге және Тізбелерге енгізу) клиенттің тәуекел деңгейіне байланысты емес және оларға өзгерістер (жаңартулар) енгізілуіне қарай жүзеге асырылады.
66. Адвокат КЖ/ТҚҚІ туралы Заңның 5-бабының 9-тармағына сәйкес клиентпен қашықтықтан іскерлік қарым-қатынас орнатпайды, егер:
1) клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі террористік қызметке қатысы бар тұлғалардың (https://websfm.kz/terrorism/4) тізіміне, сондай-ақ оны қаржыландырумен байланысты ұйымдар мен тұлғалардың тізіміне енгізілген тұлға болып табылады. Сондай-ақ, жаппай қырып-жою қаруын тарату (https://websfm.kz/terrorism/3) және (немесе) терроризм мен экстремизмді қаржыландырумен байланысты ұйымдар мен тұлғалардың тізбесіне (https://websfm.kz/terrorism/) енгізілген;
2) клиент (оның өкілі) және бенефициар иесі Біріккен Ұлттар Ұйымы Қауіпсіздік Кеңесінің қарарларына сәйкес тағайындалған халықаралық санкцияларға ұшырайтын тұлға немесе ұйым болып табылады. (https://www.un.org/securitycouncil/ru/sanctions/information);
3) клиент КЖ/ТҚҚ туралы заңның 5-бабының 7-тармағына және осы ІБҚ-ның 34, 35-тармақтарына сәйкес күшейтілген тексеру шараларын қолдануды талап ететін тәуекел деңгейі тағайындалған тұлға болып табылады.
67. Клиент КЖ/ТҚҚ Заңының 5-бабының 3-тармағының 1), 2), 2-2), 4) және 6-тармақшаларында көзделген шараларды қабылдау мүмкін болмаған жағдайда, ақшамен және (немесе) өзге де мүлікпен іскерлік қарым-қатынастар орнатудан және мәмілелерді жасаудан бас тартқан жағдайда, сондай-ақ ақшамен және (немесе) өзге де мүлікпен жасалған мәмілелерді тоқтату шараларын қабылдаған кезде адвокат уәкілетті органға осындай факті туралы ФМ-1 нысаны бойынша хабарлама жібереді.
68. Осы ІБҚ-ның 3-тармағында көзделген жағдайларда адвокат ІБҚ-на сәйкес клиент берген тәуекел деңгейіне қарай ол туралы мәліметтерді тіркеу жолымен оның дерекнамасын қалыптастырады.
Адвокат клиенттің (оның өкілінің) жеке басын сәйкестендіру шеңберінде осы ІБҚ-ның 56-тармағына сәйкес алынған құжаттар мен мәліметтерді құжаттайды және клиенттің ісіне енгізеді (қосады).
Ақшамен және (немесе) өзге де мүлікпен операциялар, оның ішінде қаржылық мониторингке жататындар туралы, күдікті операциялар туралы құжаттар мен мәліметтер, сондай-ақ барлық күрделі, әдеттен тыс ірі және өзге де әдеттен тыс операцияларды зерделеу нәтижелері адвокатта клиентпен іскерлік қарым-қатынастың бүкіл кезеңі ішінде және клиентпен іскерлік қарым-қатынастар тоқтатылған күннен бастап кемінде 5 (бес) жыл уақыт аралығында сақталады.
69. КЖ/ТҚҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелінің жоғары деңгейі бар клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы ақпаратты жаңарту алты айда кемінде 1 (бір) рет жүзеге асырылады.
Жаңартудың кезеңділігі және (немесе) клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы қосымша мәліметтер алу қажеттілігі клиенттің (клиенттер тобының) тәуекел деңгейі және (немесе) клиент пайдаланатын адвокат қызметтерінің (өнімдерінің) КЖ/ТҚҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелдеріне ұшырау дәрежесі ескеріле отырып белгіленеді.
5. Клиенттердің операцияларын мониторингілеу және зерделеу бағдарламасы
70. Клиенттердің күрделі, әдеттен тыс ірі операцияларын зерделеуді қоса алғанда, клиенттердің операцияларын мониторингілеу және зерделеу бағдарламасы КЖ/ТҚҚ туралы Заңның клиентті (оның өкілін) тиісті тексеру жөніндегі талаптарын іске асыру, сондай-ақ қаржы мониторингіне жататын операциялар туралы хабарламаларды анықтау және уәкілетті органға жіберу мақсатында әзірленген. Оған мыналар кіреді:
1) КЖ/ТҚҚ туралы Заңның 10-бабының 2-тармағына сәйкес уәкілетті орган бекітетін, сондай-ақ адвокат дербес әзірлеген күдікті операцияларды айқындау белгілері негізінде жасалған ерекше және күдікті операциялар белгілерінің тізбесі;
2) КЖ/ТҚҚ туралы заңның 4-бабының 5-тармағына сәйкес уәкілетті орган бекітетін КЖ/ТҚҚ/ЖҚҚТҚ заңдастырудың типологияларына, схемаларына және әдістеріне сәйкес келетін сипаттамалары бар клиенттің операцияларын анықтау тәртібі;
3) клиент жүйелі және (немесе) елеулі көлемде ерекше және (немесе) күдікті операцияларды жүзеге асырған жағдайда, клиентке және оның операцияларына қатысты Адвокат қабылдайтын шараларды қабылдау және сипаттау тәртібі;
4) ақшалай қаражаттың шығу көзін белгілеуді қоса алғанда, оларды жүзеге асыру нысанына және олар жасалған не жасалуы мүмкін немесе жасалуы мүмкін сомаға қарамастан, жария лауазымды адамдар, олардың жұбайы (зайыбы) және жақын туыстары болып табылатын, сондай-ақ аталған адамдар бенефициарлық меншік иелері болып табылатын клиенттерге қызмет көрсетуге қабылданған қаржы операцияларына тұрақты күшейтілген мониторингті жүзеге асыру тәртібі және (немесе) осындай клиенттердің өзге мүлкін.
71. Әдеттен тыс және күдікті операциялар белгілерінің тізбесін Қазақстан Республикасы Қаржы мониторингі агенттігі төрағасының 2022 жылғы 22 ақпандағы № 13 бұйрығының 2-қосымшасында көрсетілген күдікті операцияны анықтау белгілерінің негізінде Адвокат айқындайды.
72. Адвокат КЖ/ТҚҚ туралы Заңның 4-бабының 5-тармағына сәйкес уәкілетті орган бекіткен және уәкілетті органның ресми интернет-ресурсында орналастырылған КЖ/ТҚҚ/ЖҚҚТҚ заңдастырудың типологияларына, схемаларына және әдістеріне сәйкес сипаттамалары бар клиенттің операцияларын анықтауды жүргізеді (https://www.gov.kz/memleket/entities/afm/documents/1?lang=ru&type=128).
73. Клиенттік операцияларды бақылау және зерделеу бағдарламасы шеңберінде Адвокат КЖ/ТҚҚ/ЖҚҚТҚ заңдастырудың типологияларына, схемаларына және әдістеріне сәйкес келетін сипаттамалары бар барлық шекті, әдеттен тыс, күдікті мәмілелер мен операциялардың мақсаттары мен негіздерін анықтауға бағытталған іс-шараларды жүргізеді.
Клиенттік операцияларды бақылау және зерделеу нәтижелері жыл сайын заңгер қызметінің КЖ/ТҚҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелдеріне ұшырау дәрежесін бағалау үшін, сондай-ақ клиенттердің тәуекел деңгейін қарау үшін пайдаланылады.
Осы ІБҚ-ның 3-тармағында көзделген жағдайларда, клиенттің операцияларын мониторингілеу және зерделеу бағдарламасын іске асыру шеңберінде алынған мәліметтер клиенттің дерекнамасына енгізіледі және (немесе) клиентпен іскерлік қатынастардың бүкіл кезеңі бойы және операция жасалғаннан кейін кемінде бес жыл бойы Адвокатта сақталады.
74. Клиенттің операцияларын зерделеу жиілігін адвокат клиенттің тәуекел деңгейін және (немесе) клиент пайдаланатын адвокат қызметтерінің әсер ету дәрежесін, КЖ/ТҚҚ/ЖҚҚТҚ-ны заңдастыру, клиент ақшамен операциялар (операциялар) жасау (жасауға әрекет жасау) тәуекелдерін ескере отырып, сондай-ақ, КЖ/ТҚҚ/ЖҚҚТҚ-ны заңдастыру топологиялары, схемалары мен тәсілдерін ескере отырып айқындайды уәкілетті орган бекітетін.
Клиентке тәуекелдің жоғары деңгейі берілген жағдайда, сондай-ақ клиент күдікті операция жасаған жағдайда Адвокат клиент операция жүргізілгенге дейінгі кезеңде, бірақ бір айдан аспайтын мерзімде жүргізетін (жүргізген) операцияларды зерделейді.
75. Егер осы ІБҚ-ның 46-тармағында көрсетілген операцияларды зерделеу нәтижелері бойынша Адвокатта клиенттің операциялары КЖ/ТҚҚ/ЖҚҚТҚ заңдастырумен байланысты деп пайымдауға негіз болған жағдайда, клиенттің операциялары күдікті деп танылады.
Адвокат клиенттің операциясын күдікті операция ретінде тану (танымау) туралы шешімді операцияны жүзеге асыратын клиенттің (оның өкілінің) мәртебесі мен қызметін сипаттайтын оның иелігіндегі мәліметтер мен құжаттар, сондай-ақ клиенттің қаржы-шаруашылық қызметі, қаржылық жағдайы және іскерлік беделі туралы ақпарат негізінде дербес қабылдайды.
Бұл ретте операцияны жасау уақыты мен мұндай операцияны күдікті деп тану уақыты арасындағы айырмашылық ІБҚ-на сәйкес клиенттің операциясын зерделеу жиілігін айқындайтын уақыт аралығынан аспауға тиіс.
76. Осы ІБҚ-ның 3-тармағында көзделген жағдайларда Адвокат уәкілетті органға адвокат тиісті шешім қабылдаған (іс-әрекет жасаған) күннен кейінгі жұмыс күнінен кешіктірмей ақшамен және (немесе) өзге де мүлікпен күдікті операция жасағаны туралы хабарламаны электрондық тәсілмен ұсынады.
Ақшамен және (немесе) өзге де мүлікпен жасалған операциялар туралы олар жүргізілгенге дейін күдікті деп танылмаған хабарларды адвокат операция күдікті деп танылғаннан кейін жиырма төрт сағаттан кешіктірмей уәкілетті органға ұсынады.
77. Жария лауазымды адамдар, олардың жұбайы (зайыбы) және жақын туыстары болып табылатын клиенттерге қызмет көрсетуге қабылданған қаржылық операцияларға қатысты, оларды жүзеге асыру нысанына және олар жасалған не жасалуы мүмкін немесе жасалуы мүмкін сомаға қарамастан, адвокат ақшалай қаражаттың шығу көзін белгілеуді қоса алғанда, осы ІБҚ-ның 35-тармағына сәйкес тұрақты күшейтілген мониторингті жүзеге асырады осындай клиенттердің қаражаты және (немесе) өзге мүлкі.
6. КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ саласында адвокаттарды даярлау және оқыту бағдарламасы
78. КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ саласында адвокаттарды даярлау және оқыту бағдарламасы (бұдан әрі – Оқыту бағдарламасы) Қазақстан Республикасы Қаржы мониторингі агенттігі Төрағасының 2021 жылғы 9 тамыздағы № 6 бұйрығымен КЖ/ТҚҚ туралы Заңның 11-бабының 8-тармағына сәйкес бекітілген КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ саласында даярлау және оқыту жөніндегі қаржы мониторингі субъектілеріне қойылатын талаптарға сәйкес әзірленеді.
Оқыту бағдарламасының мақсаты адвокаттың Қазақстан Республикасының КЖ/ТҚҚ туралы заңнамасының, сондай-ақ КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ саласындағы адвокаттың ІБҚ және өзге де ішкі құжаттарының талаптарын орындауы үшін қажетті білім алуы және дағдыларын қалыптастыру болып табылады.
79. Адвокаттар оқу бағдарламасына сәйкес КЖ/ТҚҚ мақсатында оқытудан өтеді.
Қосымша оқытуды адвокат келесі жағдайларда жүзеге асырады:
1) КЖ/ТҚҚ саласындағы Қазақстан Республикасының қолданыстағы нормативтік құқықтық актілеріне өзгерістер енгізілген және жаңа нормативтік құқықтық актілері қолданысқа енгізілген жағдайда;
2) КЖ/ТҚҚ мақсаттары үшін ішкі бақылаудың жаңа ережелерін немесе қолданыстағыларын өзгертуді және оларды іске асыру бағдарламаларын бекіту кезінде.
80. КЖ/ТҚҚ мақсатында адвокаттарды оқытуды Республикалық адвокаттар алқасы және аймақтық адвокаттар алқалары адвокаттардың біліктілігін арттырудың қолданыстағы стандарттарында және Республикалық адвокаттар алқасы бекіткен адвокаттардың біліктілігін арттыру тәртібінде белгіленген тәртіппен ұйымдастырады.
Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға), терроризмді қаржыландыруға және жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландыруға қарсы іс-қимыл саласында адвокаттарды даярлау және оқыту
БАҒДАРЛАМАСЫ
1. КЖ/ТҚҚ саласындағы Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілері.
КЖ/ТҚҚ туралы заң.
КЖ/ТҚҚ бойынша бейіндік заңның нормалары.
Уәкілетті органның нормативтік құқықтық актілері.
2. КЖ/ТҚҚ саласында халықаралық стандарттары.
КЖ/ТҚҚ саласындағы халықаралық ұйымдар.
ФАТФ ұсыныстары.
ФАТФ 23-ші ұсынысы. Қаржы институттарының қызметін реттеу және қадағалау.
Адвокаттар үшін тәуекелге бағытталған тәсілді қолдану жөніндегі Нұсқаулық.
Қазақстанның өзара бағалауы туралы есептері.
3. Ішкі бақылау қағидалары және оларды жүзеге асыру бағдарламалары.
Ішкі бақылауды ұйымдастыру бағдарламасы.
Тәуекелдерді басқару бағдарламасы.
Клиенттерді сәйкестендіру бағдарламасы.
Клиенттердің жұмысын мониторингілеу және зерделеу бағдарламасы.
4. КЖ/ТҚҚ жүйесі
КЖ/ТҚҚ жүйесінің қатысушылары.
Адвокат Қаржылық мониторинг субъектісі болып табылатын жағдайлар.
КЖ/ТҚ заңдастырудың алдын алу және оған қарсы іс-қимыл.
Ақпаратты жазу және құжаттарды сақтау.
Клиенттерді анықтау, зерттеу және тиісті тексеру.
Жетілдірілген және жеңілдетілген тексеру шаралары.
Тәуекелге негізделген тәсіл.
Бақыланатын операциялар. Күдікті операцияларды анықтау.
Деректер мен ақпарат жинағы.
Клиентпен қарым-қатынас орнатудан және операцияларды орындаудан бас тарту.
Уәкілетті органға хабарламалар жіберу.
Предикатты қылмыс, қылмыстық жолмен алынған кірістерді жылыстату, терроризмді қаржыландыру, ЖҚҚ таратуды қаржыландыру, қолма-қол ақшаны алу, салық төлеуден жалтару ұғымдары, олардың құқықтық түсіндірмесі.
Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастырудың (жылыстатудың) және терроризмді қаржыландырудың типологиялары, схемалары мен әдістері.
5. Қазақстан Республикасының КЖ/ТҚҚ туралы заңнамасының талаптарын сақтамағаны үшін жауапкершілік шаралары.
Қылмыстық жауапкершілік.
Әкімшілік жауапкершілік.
«Адвокаттық қызмет және заң көмегі туралы» Заңы бойынша жауапкершілік.
ҚЫЛМЫСТЫҚ ЖОЛМЕН АЛЫНҒАН КІРІСТЕРДІ ЗАҢДАСТЫРУҒА (ЖЫЛЫСТАТУҒА) ЖӘНЕ ТЕРРОРИЗМДІ ҚАРЖЫЛАНДЫРУҒА ҚАРСЫ ІС-ҚИМЫЛ МАҚСАТЫНДА ІШКІ БАҚЫЛАУ ҚАҒИДАЛАРЫ
